Vesayet makamından önce bilmemiz gereken terim makama atanan kişiye ne ad verilir ve vesayet yasa tarafından kimlere uygulanması öngörülmüştür. “Vasi”, bir kişinin hukuki ya da mali işlerini yerine getirmek için yetkilendirilmiş olan kişidir. Türk Medeni Kanunda sayılan sebeplerden en az birinin varlığı halinde yine kanunda sayılan yetkiler kullanılarak ancak Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından yapılan kısıtlayıcı işleme Vasi atanması denir.
Türk Medeni Kanununda Vasi tayini için aranan şartlar:
- Küçüklük (MK Md. 404).
- Akıl Hastalığı
- Savurganlık
- Alkol ve Uyuşturucu Bağımlılığı
- Yaşlılık
- Cezaevine Girmek (MK Md. 407)
- Tarafın Kendi İsteği (MK md.408)
Vesayet Nedir?
“Vesayet”, bir kişinin ya da varlığın, başka bir kişi ya da kuruluş tarafından koruma altına alınmasına denilmektedir.
Vesayet sistemi, kişinin güvende olmasını ve adil bir şekilde yönetilmesini sağlamak için önemlidir. Bu sistem, zayıf veya korunmaya muhtaç olan bireylerin haklarını korumak ve onlara destek olmak amacıyla kurulmuştur. Vesayet sürecinde şeffaflık, hesap verebilirlik ve adaletin sağlanması önemlidir.
Vesayet Davası ve Vasi Tayini (Atanması) Nedir?
Vesayet davası, bir kişinin hukuki işlerini yerine getirebilecek durumda olmadığı durumlarda mahkemeden vasi atanması talebidir. Vesayet, kişinin maddi ve manevi varlığını korumak, hukuki işlemlerini gerçekleştirmek ve çıkarlarını korumak amacıyla bir kişiye yetki verilmesini içerir.
Vasi Nasıl Olunur ?
Kanunda sayılan sebeplerin varlığı halinde vasi adayı, Sulh Hukuk Mahkemesine dilekçe ile başvurarak vasi olarak atanmasını talep edebilir. Bu talep gerekçeli olmak zorundadır, vasi adayı kişinin akıl hastalığına dayanıyorsa doktor raporu alınmış olmalı, savurganlığa dayanıyorsa vasi atanacak kişinin yaptığı devirler, harcamaları vs belgelendirilerek başvuru yapılmalıdır.
Vasi Tayini Belgesi Nasıl Alınır?
Vasi tayini belgesi almak için öncelikle mahkemeye başvurmak gerekmektedir. Vesayet davasının açılmasıyla birlikte mahkeme, kişinin durumunu değerlendirir ve vasi atanmasına karar verirse, vasi tayini belgesi düzenlenir.
Vasi tayini belgesi, mahkeme tarafından düzenlenen resmi bir belgedir ve vasiye yetki verildiğini gösterir. Bu belge, vasi tarafından kişinin maddi ve manevi varlığını yönetmek, hukuki işlemlerini gerçekleştirmek ve çıkarlarını temsil etmek amacıyla kullanılır.
Vasi Olmak İçin Hangi Şartlar Aranır?
Vasi olabilmek için belirli şartlar aranmaktadır. Vasi atanacak kişi reşit olmalıdır. Ayrıca, vasi adayının sağlıklı düşünebilme yeteneğine sahip olması ve vesayeti üstlenebilecek durumda olması gerekmektedir. Mahkeme, bu şartları değerlendirerek vasi ataması yapar.
Medeni Kanunun 417 ve 418. Maddelerinde Vasilikten Kaçınma ve Vasiliğe Engel Haller sayılmıştır. Buna göre; Kısıtlı ve kamu hizmetinden yasaklı olmayan, vasi atanacak kişi ile menfaat çatışması olmayan kişiler vasi olarak atanabilir.
Vasi Tayini Davası Ne Kadar Sürer?
Genel olarak, vesayet davası ve vasi tayini davaları birkaç ay sürebilmektedir. Ancak, daha karmaşık durumlarda veya delillerin toplanması için ek süreler talep edilmesi gerekecektir.
Vasi Tayini Yetkili Mahkeme
Vasi Tayini için Yetkili Mahkeme, vasi atacak kişinin yerleşim yeri mahkemesidir.
Vasi Tayini Gerekli Belgeler;
- Dilekçe
- Vasi atanacak kişinin varsa hastalık raporu
- Vasi Adayının yakınlık durumunu gösterir nüfus kayıt örneği
- Vasi adayının tasarruf işlemlerini gösteren deliller
- Harçların yatırıldığına dair dekont
Vasi Tayini Sonuçları
Vasi tayini sonucunda vasi atanan kişi işlem yapma konusunda kısıtlanacaktır. Vasinin onayı olmadan tasarruf işleminde bulunamayacaktır. Uygulamada bu tasarruf işlerini mahkeme tek tek belirler. Örneğin vasi atanan kişinin kira hesabı hariç bankadaki parasının ve satış işlemlerinin yapılması vasinin onayına bırakabilir.
Vasi ve Yasal Danışman Arasındaki Farklar
- Yasal Danışman, Medeni Kanuna göre kişiye vasi atama koşulları oluşmadı ise atanabilecektir.
- Vasinin yetkileri kanunda tek tek sayılmamıştır fakat yasal danışman yalnızca MK md.429 da sayılan işlemler için atanacaktır.
- Vasinin onayı olmadan vasi atanan kişi işlem yapamayacakken, yasal danışmanın sadece görüşü alınır.
Vasinin görevleri ve sorumlulukları için; Vasi görev ve sorumlulukları Nelerdir? adlı makalemizi okuyabilirsiniz.
