Türkiye’de ilk kez 02.06.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu (HUAK) ile alternatif olarak uygulanmaya başlandı. Dünya geneline bakıldığında hukuk sistemimize geç eklenmiş bir çözüm yolu olsa da eğitim ve araştırmalarla standardın üstünde performans göstermektedir.
Hangi Davalar İçin Zorunlu Arabuluculuğa Başvurulur?
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu hükümlerine göre şu davalardan önce arabulucuya başvurmak zorunludur:
- Kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklara ilişkin davalar,
- Taşınır ve taşınmazların paylaştırılmasına ilişkin davalar,
- Ortaklığın giderilmesine ilişkin davalar,
- Kat mülkiyeti uyuşmazlıklarına ilişkin davalar,
- Komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklara ilişkin davalar,
- Bireysel veya toplu iş sözleşmelerinden kaynaklanan işçi ve işveren alacaklarına yahut tazminatlarına ilişkin davalar,
- İşe iade davaları,
- Bir miktar paranın ödenmesine ilişkin alacak ve tazminat talepleri hakkındaki ticari davalar,
- Tüketici uyuşmazlıklarına ilişkin davalar.
İlamsız icra yoluyla tahliyesi istenen kiralık taşınmazlara ilişkin olan uyuşmazlıklarda arabuluculuk yoluna başvuru zorunlu değil.
Arabuluculuk Süreci Ne Zaman Sonuçlanır?
Arabuluculuk süreci, arabuluculuk başvurusunun yapıldığı tarihten başlayan 3 haftalık zaman dilimi sonunda sonuçlanır. Zorunluluk halinin bulunması sebebiyle görüşmelerin yapılamaması durumunda ise bu süre arabulucu tarafından 1 hafta daha uzatılabilir.
Taraflara ulaşılamaması, tarafların toplantıya gelmemesi, arabuluculuk süreci içerisinde taraflarını uzlaşı sağlayamaması yahut 3 haftalık süreden önce tarafların anlaşmış olması durumlarında da arabulucu tarafından son tutanak düzenlenerek süreç sona erdirilmektedir.
Zorunlu Arabuluculukta Tarafların Anlaşması ve Anlaşamaması Durumları
En fazla 4 haftalık arabuluculuk süreci içinde taraflara ulaşılamaması, tarafların arabuluculuk görüşmelerine gelmemesi, yapılan görüşmelerde anlaşmanın sağlanamaması yahut tarafların anlaşması halinde arabuluculuk süreci arabulucu tarafına sona erdirilir. Bununla beraber yine arabulucu tarafından son tutanak düzenlenir ve arabuluculuk bürosuna iletir.
Uzlaşının sağlanması halinde alınan karar mahkeme kararı niteliğinde olduğundan icraya konulabilmektedir. Bu konuda yeniden dava açılamamaktadır.
Tarafların uzlaşı sağlayamaması yani anlaşamaması halinde ise yetkili ve görevli mahkemede ilgili konu hakkında dava açılabilir.
